طراحی رابط کاربری چه تفاوتی با تجربه کاربری دارد؟

منظور از UI و UX چیست؟

در گام اول باید به این سوال پاسخ بدهیم که اصلا منظور از تجربه کاربری و رابط کاربری چیست؟ برای پاسخ به این سوال می‌خواهیم با هم آماده یک سفر آنلاین شویم و یکی از وب‌سایت‌هایی را که شما هر روز باز می‌کنید، به طور کامل تحلیل کنیم. برای این کار لازم است که شما یکی از سایت‌های محبوب خود را در نظر گرفته و با ما به این سفر مجازی بیایید.

وقتی که آدرس سایت را در باکس جستجو وارد می‌کنید و وارد آن می‌شوید، اولین چیزی که نظرتان را به خود جلب می‌کند، ظاهر وب‌سایت است. پس در ابتدای ورود، شما با رابط کاربری یا UI برخورد کرده‌اید. حالا با خودتان فکر کنید که چرا این سایت را به عنوان آدرس محبوب خود تصور کردید؟ درست به خاطر ظاهری که از همان ابتدا شما را به سمت خود جلب کرده و تشویقتان کرده است تا به قسمت‌های مختلف سر بزنید. پس طراحی رابط کاربری نخستین تجربه کاربر را در مواجهه با سایت می‌سازد و بیشتر با انتخاب رنگ‌ها، شکل دکمه‌ها، فاصله میان آن‌ها، فونت و مواردی از این قبیل در ارتباط است.

باید دقت کنید که این موضوع حتی برای جذب مشتری در شرکت طراحی سایت هم بسیار اهمیت دارد. زیرا کارفرماها در ابتدا وبسایت خود شرکت و سپس نمونه کارهای آن را بررسی می‌کنند. بنابراین اگر می‌خواهید به عنوان بهترین شرکت طراحی سایت در اصفهان یا دیگر شهرهای ایران شناخته شوید، باید در طراحی UI و UX سایت خودتان هم دقت زیادی را به کار بگیرید و از المان‌هایی استفاده کنید که برای همه سلیقه‌ها جذاب هستند.

اما زمانی که تصمیم می‌گیرید قسمت‌های مختلف وب‌سایت را مشاهده کنید، با مفهوم دیگری مواجه هستید که به نام تجربه کاربری یا UX شناخته می‌شود. پس طراحی تجربه کاربری، راهی است که شما برای دسترسی دادن به قسمت‌های مختلف از آن استفاده می‌کنید و باید تا حد امکان ساده باشد. یعنی در طراحی User Experience تصمیم می‌گیرید که هر بخش در کدام قسمت از صفحه قرار بگیرد و چه اندازه‌ای داشته باشد. بنابراین از همین ابتدا این دو تعریف را کاملا به خاطر بسپارید:

طراحی رابط کاربری یا UI راهی برای جذاب‌سازی فضای وب‌سایت و علاقه‌مند کردن کاربر به دیدن آن است. اما طراحی تجربه کاربری یا UX فرایندی است که باعث می‌شود رضایت مشتری بهبود پیدا کرده و بتواند به‌راحتی در سایت گردش کند. در نتیجه تعامل او با صفحه افزایش پیدا می‌کند.

رابطه بین طراحی رابط کاربری یا تجربه کاربری

حالا سوال اینجا است که آیا UI و UX دو مفهوم جداگانه هستند؟ خیر. طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری هر دو کاملا به هم مرتبط هستند و مانند حلقه زنجیر در هم گره خورده‌اند. به عبارت بهتر UI و UX دو بخش بسیار مهم در فرایند طراحی سایت هستند که با هدف افزایش رضایت کاربر از یک صفحه انجام می‌شوند و اقداماتی هستند که به بهینه‌تر شدن فضای وب‌سایت کمک خواهند کرد.

وظیفه طراح UX این است که فرایند تحقیق و ارزیابی را انجام داده و بهترین راه را برای ارائه محتوای صفحه پیدا کند. طراح UI هم وظیفه دارد که بهترین طرح ظاهری را برای ارائه این محصولات انتخاب کرده و به این ترتیب با استفاده از المان‌های مناسب، احساس اعتماد به برند را در کاربر ایجاد نماید. بنابراین همکاری درست میان طراح تجربه کاربری با رابط کاربری است که باعث می‌شود در نهایت وب‌سایت شما مخاطب را به خود جذب کرده و از خدماتتان استفاده کند.

تفاوت طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری

حالا که تعریف UI و UX را متوجه شدید و دانستید که هر کدام در چه مواردی به کار می‌روند، زمان آن فرا رسیده تا تفاوت‌های میان این دو را با هم بررسی کنیم. در مرحله اول باید بدانید که طراحی تجربه کاربری یک مفهوم بسیار گسترده است که رابط کاربری را در بر می‌گیرد. زیرا در UX شما باید خودتان را به جای کاربر بگذارید و بررسی کنید که در زمان ورود به وب‌سایت به چه چیزهایی نیاز خواهید داشت.

پس این طراح تجربه کاربری است که مشخص می‌کند باکس جستجو، فیلتر کردن محصولات، فرم سفارش یا ثبت‌نام و دیگر موارد در کجای صفحه قرار بگیرند. اما طراح رابط کاربری وظیفه دارد که این ایده‌ها را با جذاب‌ترین شکل ممکن اجرا کند. برای مثال انتخاب رنگ، شکل دکمه‌ها و اندازه آن‌ها بر عهده طراح UI است.

اگر وب‌سایت شما ظاهر بسیار زیبایی داشته باشد؛ اما کاربر نتواند به‌راحتی از آن استفاده کند، شما کار خودتان را در طراحی تجربه کاربری به درستی انجام نداده‌اید. در حالی که اگر دسترسی به قسمت‌های مختلف سایت بسیار ساده باشد، اما قالب و رنگ‌های جذابی انتخاب نشوند، پس در UI شکست خورده‌اید.

اگر هنوز هم تفاوت میان این دو برایتان نامفهوم است، مثال زیر را در نظر بگیرید:

طراح تجربه کاربریطراح رابط کاربریچه مواردی در منو قرار بگیرند؟رنگ منو و ظاهر آن چگونه باشد؟باکس جستجو در کدام قسمت صفحه باشد؟باکس جستجو چه رنگی داشته و طراحی هندسی آن چگونه باشد؟بنرهای تبلیغاتی در کجای صفحه قرار بگیرند؟چه رنگ‌ها و المان‌هایی بنرهای تبلیغاتی را جذاب‌تر می‌کنند؟چه فیلترهایی در صفحه محصولات قرار بگیرد؟ظاهر هر فیلد، فونت و نحوه نمایش آن چگونه باشد؟آیا قرار دادن این گزینه در سایت، به نفع اهداف کارفرما است؟آیا رنگ هر صفحه با لوگو و ظاهر برند هماهنگ است؟

طراحی رابط کاربری مهم‌ تر است یا تجربه کاربری؟

با خواندن این مقاله تا اینجای کار، شاید با خودتان فکر کرده باشید که طراحی تجربه کاربری وظیفه مهم‌تری است. اما باید بدانید که هر دوی این‌ها در کنار اهمیت دارند. به عبارت بهتر این سوال مانند این است که بپرسید دست راست مهم‌تر است یا دست چپ؟ هرچند شما بیشتر کارهای خود را تنها با یک دست انجام می‌دهید، اما بدون دست دیگر قطعا نخواهید توانست خیلی از کارها را پیش ببرید. بنابراین هم UI و هم UX در بهبود تجربه کاربر موثر هستند و می‌توانند او را به سمت برند شما جلب کنند. اشتباه کردن در هر کدام از این موارد باعث می‌شود که در فرایند جذب مخاطب شکست بخورید. پس اگر می‌خواهید در دام این مشکلات نیفتید، مقاله اشتباهات رایج طراحی سایت را مطالعه کنید.

در نهایت باید بگوییم …

طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری، هر دو از خدمات طراحی سایت برای جلب رضایت مخاطب و تشویق او به استفاده از خدمات ارائه‌شده در یک صفحه هستند. طراح UX وظیفه دارد که با بررسی رقبا و وب‌سایت‌های موفق، بهترین مکان را در صفحه برای قرار دادن دکمه‌ها و دسترسی‌های مهم انتخاب کرده و به کاربر کمک کند تا بتواند بدون نیاز به جستجو در صفحه، قسمت‌های مهم را ببیند. در مقابل طراح UI وظیفه دارد که به زیباترین و جذاب‌ترین شکل ممکن این موارد را پیاده‌سازی کرده و احساس اعتماد را در کاربر به وجود آورد. برای کامل‌تر شدن این مقاله، اگر شما هم تجربه‌ای از UI و UX دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول (FAQ)